Szlaczki dla dzieci

Chyba wszyscy znamy szlaczki z okresu naszej edukacji. A przynajmniej większość z nas. Nie inaczej jest z naszymi dziećmi. Dzięki tym ćwiczeniom mogą one pracować nad rozwojem zdolności grafomotorycznych, tak potrzebnych podczas nauki pisania. Jest to między innymi koordynacja ręka-oko, czy umiejętność prawidłowego trzymania pióra lub flamastra. Ale uczą również cierpliwości i koncentracji, tak potrzebnych, by szlaczek nie odjeżdżał zanadto od wyznaczonej linii.

Szlaczki krok po kroku

Zarówno na naszej stronie, jak i na innych stronach znajdziecie najróżniejsze szlaczki do druku, a w księgarniach i sklepach dostępne są książeczki z gotowymi wzorami. Proste i duże, skomplikowane i małe, a nawet szlaczki tematyczne. Wybór jest naprawdę ogromny.

To właśnie wybór odpowiednich szlaczków jest pierwszym etapem tego ćwiczenia. Dlaczego? I co to znaczy odpowiednich szlaczków? Dzieci zaczynają swoją przygodę z rysowaniem po śladzie szlaczków w różnym wieku, i na różnym etapie rozwoju. Nawet umiejętności dzieci w tym samym wieku potrafią się drastycznie różnić. A szlaczki i liniaturę trzeba dostosować do umiejętności dziecka. Im jest ono młodsze, im mniej rozwinięte ma zdolności grafomotoryczne, tym prostsze i większe powinny być wzory do kopiowania. Inaczej dziecko po prostu będzie się męczyć, a efekt pracy będzie bardzo daleki od ideału, co dodatkowo będzie zniechęcać i denerwować.

Kolejnym elementem związanym z nauką pisania jest prawidłowy chwyt pióra. Choć w przypadku młodszych dzieci zdecydowanie polecam kolorowe flamastry. Nam najbardziej odpowiadały takie grube, trójkątne. Łatwiej na nich ułożyć palce dziecka w prawidłowy sposób. Które? Kciuk, palec wskazujący i środkowy. Ważne, aby dziecko nie ściskało pisaka zbyt mocno. Wykształcenie umiejętności lekkiego, ale stabilnego uchwytu zaprocentuje brakiem bólu podczas dłuższego pisania. Natomiast delikatny docisk flamastra do kartki uratuje niejeden pisak i niejedną stalówkę. Oj, wiem coś o tym.

W ćwiczeniu rysowania szlaczków dla dziecka ważna jest motywacja. To jest na prawdę bardzo istotny element całego przedsięwzięcia. Łatwo wytykać błędy. Trudniej narysować te szlaczki. Nawet starsze pokolenie, ćwiczone jeszcze w kaligrafii, zaczyna sadzić kulfony, gdy okazjonalnie coś musi napisać ręcznie. Dlatego chwalimy za pracę. I za postępy. Nie popadając w zbędny perfekcjonizm.

O czym nie można zapomnieć? O odpoczynku! Nie wprawione w pisaniu rączki szybko się męczą. Kilka wzorków można narysować, ale jeśli zbiera się ich kilka stron? Każdy by się oburzył.

I nie owijajmy w bawełnę. Przy szlaczkach czasem wieje nudą. Jest to ćwiczenie, które ewidentnie nie grzeszy kreatywnością. Dlatego warto wymieniać je na inne ćwiczenia i zabawy, które w podobny sposób pozwolą wyćwiczyć motorykę małą. Może to być rysowanie po śladzie rysunków, kolorowanie, rysowanie map, czy tworzenie plansz do gier, a nawet historyjek obrazkowych.

Czy szlaczki zawsze mają sens?

Szlaczki potrafią mieć również swoją mroczną stronę. Ich głównym celem jest wspieranie rozwoju manualnego dzieci, jednak nieodpowiednio wykorzystywane mogą zniechęcić dzieci do ćwiczeń. Zresztą, czasem wystarczy zbyt ładna pogoda, czy zbyt ciekawa zabawa, żeby dzieci nie chciały współpracować z szlaczkami.

Powodów niechęci do szlaczków jest jednak znacznie więcej. Na pierwszy plan wysuwa się nuda. Szlaczki nie są zazwyczaj kreatywną zabawą. Skoro nam nie chciałoby się rysować ich jeden po drugim, nic dziwnego, że i dzieciom się nie chce.

Drugim, bardzo istotnym powodem niechęci jest ból ręki. A ręka potrafi porządnie boleć od zwykłego pisania. Szczególnie, jeśli tych szlaczków dzieci dostają zbyt dużo, albo są one niedostosowane do możliwości dziecka. Albo co gorsza, przy obu tych czynnikach na raz!

Jest jeszcze trzeci powód, o którym nie można zapomnieć. Porównywanie dzieci. „Zobacz, jak koleżanka ładnie narysowała te szlaczki!” Nawet nie trzeba dodawać „A popatrz na swoje! Jakie kulfony!” Deprymujące, prawda? Większość ludzi wcale się nie zmobilizuje do cięższej pracy nad samorozwojem po takim porównaniu. Raczej odwróci się na pięcie i znajdzie sobie lepsze zajęcie!

Nauka pisania w dobie komputerów, tabletów i smartfonów

Jak często używamy dziś pisma ręcznego? Ja dość często piszę krótkie notatki i wstępne wersje artykułów oraz kart pracy na kartce właśnie. Ale na to pytanie każdy musi odpowiedzieć sobie samodzielnie. Być może znacie takie osoby, które ręcznie tylko się podpiszą kilka razy w roku. Taka rzeczywistość, że znacznie częściej piszemy na klawiaturze, niż na papierze.

Podobnie będzie z naszymi dziećmi. Pisanie ręczne zanika, więc po co dalej uczymy go dzieci? Nie lepiej byłoby w system nauczania włączyć nauki szybkiego pisania na klawiaturze? Jedno nie wyklucza drugiego.

Dlaczego nauka pisania nadal jest ważnym etapem rozwoju dzieci? To neurobiolodzy dostarczyli nam wielu dowodów na to, że pisanie ręczne pozytywnie wpływa na rozwój mózgu. Jest silniejszym aktywatorem niż pisanie na klawiaturze, dzięki czemu prace pisane lub rysowane ręcznie są bardziej kreatywne, bogatsze w szczegóły i różnorodne słownictwo. Im bardziej pobudzamy w mózgu obszary odpowiedzialne za wrażenia dotykowe, tym szybciej kodujemy nowe informacje i kojarzymy fakty. Dlatego szczególny nacisk na ćwiczenia sensomotoryczne kładziony jest w pracy z dziećmi z dysleksją, czy o specjalnych wymaganiach.

Szlaczki dla dorosłych

Muszę tu wspomnieć o jeszcze jednym zastosowaniu szlaczków. Podobnie jak kolorowanki, mogą one być wykorzystywane także przez dorosłych. Niekoniecznie w celu odstresowania, lecz tak jak w przypadku dzieci, do ćwiczeń motoryki ręki. Z różnych przyczyn tracimy pewność uchwytu, czy sprawność w posługiwaniu się narzędziami. Zazwyczaj problemy takie związane są z chorobami, bądź podeszłym wiekiem. Dzięki regularnym ćwiczeniom możemy jednak opóźnić niepożądane efekty. A czasem nawet je cofnąć.

Mała podpowiedź. Informację otrzymałam od osoby, która współpracuje właśnie z osobami dorosłymi podczas rehabilitacji, między innymi ćwicząc ich motorykę. Nie wszyscy byli zachwyceni naszym podpisem na dole karty pracy. Niektórzy wręcz wzbraniali się przed wykonywaniem ćwiczeń przeznaczonych dla dzieci.